روند آموزش قرآن در آموزش و پرورش اشتباه است/ انتقاد از نظام آموزش قرآن در آموزش و پرورش

به گزارش خبرگزاری مهر، نشست «قرآن و آموزش و پرورش» عصر 16 تیرماه، با حضور محمدمهدی بحرالعلوم، معاون آموزش و پژوهش سازمان دارالقرآن‌ الکریم و احمد حاجی‌شریف، معاون نظارت بر چاپ و نشر قرآن سازمان دارالقرآن‌ الکریم در بیست و دومین نمایشگاه بین‌المللی قرآن کریم برگزار شد.

محمد مهدی بحرالعلوم، معاون آموزش و پژوهش سازمان دارالقرآن‌الکریم، آموزش و پرورش را به عنوان مهم‌ترین دستگاه آموزشی کشور عنوان کرد و گفت: اگر می‌خواهیم در آموزش قرآن درسی کشور، اتفاق جدی را شاهد باشیم باید به دو بال این پرواز توجه کنیم که می‌توان به آموزش و پرورش در حوزه آموزش و تربیت و صداوسیما در حوزه تبلیغ و فرهنگسازی اشاره کرد. یکی از دلایل اهمیت آموزش و پرورش این است که فرزندان از سنین کم در مدرسه قرار می‌گیرند و حتی برای حفظ قرآن بهترین سنین دوران آموزش است و شخصیت دانش‌آموزان از همین سنین شکل می‌گیرد.

معاون آموزش و پژوهش سازمان دارالقرآن الکریم تصریح کرد: ما با وضعیت مطلوب فاصله زیادی داریم و همه منابع آموزشی معلمان و متعلمان دارای نقاط ضعف است؛ البته زحمات بسیاری را در این حوزه‌ها شاهد هستیم. مقام معظم رهبری در اولین دیدار با جامعه قرآنی در ماه مبارک رمضان امسال تأکید داشتند که رضایت چندانی از وضعیت عمومی آموزش قرآن و انس با قرآن ندارند؛ شاید در سطوح تخصصی شاهد دستاوردهایی باشیم اما در سطوح عمومی ضعیف هستیم.

بحرالعلوم اظهار کرد: تحقیقی را به انجام رساندیم مبنی بر اینکه آموزش قرآن در زمان پیامبر(ص) چگونه بود که منظور همان روش نبوی است. آنچه که از روش پیامبر(ص) می‌توانیم اتخاذ کنیم، اصول روش ایشان است و این اصول در طول تاریخ برای اعضای بشر قابل تغییر است. به این معنی که باید اصول را شناسایی کنیم و براساس اصول روش‌های نوین را طراحی کنیم.

وی ادامه داد: مهم‌ترین اصول رویکرد تربیتی است. آموزش قرآن به عنوان شغل و حرفه محسوب نمی‌شود که به نسل آینده انتقال داده شود. متأسفانه آواها و دستگاه‌ها در آموزش قرآن ارائه می‌شود اما شاهد آموزش خود قرآن نیستیم. ما باید شاگردان و قاریانی را تربیت کنیم که قرآنی باشند، اگر قاریان‌مان در زندگی‌شان بویی از قرآن نبرند، شاهد انحراف جدی در قرآن کریم خواهیم بود. در آموزش قرآن سنت نبوی، اجبار، تحمیل و تعجیل را شاهد نیستیم چرا که هیچ کس را نباید برای حفظ قرآن مجبور کنیم. در دیدار سال 80 با مقام معظم رهبری ایشان تذکر دادند که حفظ قرآن به دور از اجبار و فشار باشد چرا که اثرات منفی به بار می‌آورد.

وزارت آموزش و پرورش تدابیر درست را در امر آموزش قرآن اتخاذ کند

احمد حاجی‌شریف، معاون نظارت بر چاپ و نشر قرآن سازمان دارالقرآن‌الکریم، با اشاره به نقاط قوت و ضعف در وضعیت فعلی آموزش قرآن در آموزش و پرورش گفت: مهم‌ترین مسئله در این حوزه سیاست‌های آموزش قرآن در آموزش و پرورش است. نمی‌دانیم که باید ابتدا روخوانی را داشته باشیم یا روخوانی در چه اندازه‌ای باشد. سیاست‌ها مشخص نیست و بالطبع سیاست‌های خوبی هم اجرا نمی‌شود. مقام معظم رهبری در فرمایشات‌شان تأکید دارند تا زمانی که بچه‌ها را با روخوانی قرآن آشنا نکردیم، به مفاهیم قرآنی ورود نکنیم.

معاون نظارت بر چاپ و نشر قرآن سازمان دارالقرآن‌الکریم تصریح کرد: معلم قرآنی دیگر موضوعی است که چندان مورد توجه قرار نمی‌گیرد. همچنین توجه اولیاء مدرسه و اولیای بچه‌ها به درس قرآن کمتر است. شاید والدین و معلمان به درس ریاضی و فیزیک توجه بیشتری کنند تا اینکه زمان بسیاری را برای آموزش قرآن صرف کنند. گاهی اوقات شاهد این موضوع هستیم که معلم ریاضی زمانی را از معلم قرآنی می‌گیرد تا درس بیشتری را به دانش‌آموزان ارائه کند اما هیچگاه معلم قرآن نمی‌تواند این اقدام مشابه را انجام دهد.

حاجی‌شریف اظهار کرد: کتاب‌های درسی مشکل دیگری است که با آن مواجه هستیم. همچنین روش آموزش از لحاظ کتابت و علامت‌گذاری به درستی طراحی نشده است. علامت‌گذاری کتاب‌های درسی و روش آموزشی و کتابت در قرآن اهمیت بسیاری دارد. بیش از 97 درصد کتاب‌های آموزشی قرآن به یک شیوه است اما کتاب درسی آموزش و پرورش از لحاظ علامت‌گذاری مشکلاتی دارد.

حاجی‌شریف اظهار کرد: در قرآن‌های عربی برای حروف ناخوانا، علامت ساکن گذاشته می‌شود در حالی که در کتاب‌های درسی بدون علامت ساکن برای دانش‌آموز گذاشته می‌شود یعنی حروف ناخوانا بدون علامت است. جالب است که در نظام آموزش قرآن کتاب‌های درستی ابتدا علامت سکون مطرح می‌شود و سپس علامت ساکن را حذف می‌کنند و بسیاری از روش‌های نادرست را در نظام آموزشی شاهد هستیم.

معاون نظارت بر چاپ و نشر قرآن سازمان دارالقرآن‌الکریم تصریح کرد: فراخوانی برای پذیرش مبلغان قرآنی اعلام کردیم که از تعداد افراد معرفی شده تنها 17 نفر پذیرش داشتیم که تنها معیارمان روخوانی و تلفظ حروف در اندازه نماز بود. گزارشی منتشر شده است از این تعداد افراد معرفی شده در راستای فراخوان که بسیاری از آنها معنای کلمات ساده و پرکاربرد همچون نساء را نمی‌دانستند، حتی اولین سوره قرآن کریم را سوره فتح عنوان کردند و ترجمه الحمدالله رب العالمین را به نام خداوند بخشنده و مهربان مطرح کردند. این وضعیت نشان می‌دهد که سیاست‌گذاری قرآن در آموزش و پرورش اشتباه است اگر درست بود امروز شاهد این وضعیت از دیپلمه‌های آموزش و پرورش نبودیم.

حاجی‌شریف اظهار کرد: در زمان آقای حاجی‌بابایی، وزیر آموزش و پرورش وقت، نامه‌ای به نگارش درآوردیم و این مباحث را مطرح کردیم. البته با وزیر فعلی آموزش و پرورش هم مذاکراتی داشتیم تا معلمان قرآنی را در چهار سطح ارزیابی کنند و دوره‌های آموزشی را برگزار کنند. امیدواریم این مسئله مورد توجه قرار بگیرد و اگر این مشکل حل شود، قطعا مشکل آموزش هم حل خواهد شد.